Onze gewrichten

In Nederland hebben bijna 2 miljoen mensen dagelijks klachten aan hun gewrichten zoals pijn, stijfheid en vermoeidheid.
Dat is nagenoeg 1/8 deel van alle mensen in Nederland.
In deze blog geef ik op een makkelijk begrijpbare wijze meer informatie hoe onze gewrichten functioneren.

 

 

Hoe ziet een gewricht eruit?

Je hebt een kop en een kom, op beide uiteindes zit kraakbeen, om het gewricht heen zit een kapsel, en in het gewricht bevindt zich gewrichtsvloeistof. Afhankelijk van de vorm van de kop en de kom kun je buigen/strekken, draaien of een combinatie van deze bewegingen.
Elk onderdeel heeft zijn eigen functie en is even belangrijk voor het hele functioneren van het gewricht.

Waar dient het kapsel voor bij een gewricht?

-Het kapsel maakt van het gewricht een afgesloten ruimte waardoor de gewrichtsvloeistof niet zo weg kan lopen.
-Het kapsel geeft stevigheid aan een gewricht en begeleidt de bewegingen van de kop en de kom.
-Het kapsel produceert de gewrichtsvloeistof en zorgt voor een aan- en afvoer (dus verversing) van deze smeervloeistof. Hiervoor is het belangrijk dat het kapsel goed doorbloed blijft.
We kennen waarschijnlijk wel de dikke knie of enkel als je die fors verdraait. Hoe komt het nu dat die dikte ontstaat? Deze dikte ontstaat doordat bij de verdraaiing vaak een forse rek ontstaat  op het kapsel, waardoor er een overproductie komt van de gewrichtsvloeistof. Dit is ook bedoeld als bescherming van het gewricht, omdat het dan voor een bepaalde tijd een bewegingsbeperking heeft omdat er waarschijnlijk iets is beschadigd. Het lichaam regelt zelf wat er nodig is voor herstel!

 

De gewrichtsvloeistof

Het kapsel van onze gewrichten produceert gewrichtsvloeistof (synovia). Deze vloeistof heeft verschillende functies in het gewricht.
Ten eerste zorgt het voor de smering van beide gewrichtsoppervlakten. Daarom is de samenstelling van de vloeistof ook heel belangrijk. Zit er teveel vocht in (bv bij een dikke knie) dan is er ook geen goede smering.
Ten tweede zorgt de vloeistof er voor dat beide gewrichtsoppervlakten ook aan elkaar blijven zitten (vergelijk maar met twee glazen plaatjes met wat vocht ertussen, die krijg je niet uit elkaar getrokken maar schuiven wel).
Ten derde dient de synovia ook voor de voeding en stevigheid van ons kraakbeen. Een hele belangrijke functie.

Ons kraakbeen als spons.

Elk gewrichtsoppervlak heeft kraakbeen. Dit is nodig omdat bot onder het kraakbeen vrij onregelmatig is, waardoor zowel de kop als de kom niet goed langs elkaar kunnen bewegen. Kraakbeen vangt dat op door er een strak oppervlak  van te maken.

Het kraakbeen van onze gewrichten bestaat uit verschillende lagen:
-De eerste laag zijn allemaal kleine vetbolletjes, omdat vet ook een goede smering geeft.
-De tweede laag is een laag cellen die zich als een spons volzuigen met de gewrichtsvloeistof (door het kapsel geproduceerd). Dit kan alleen als  de synovia de goede samenstelling heeft. Hierdoor zorgt kraakbeen voor een goede  schokdemping. Door beweging/druk op het kraakbeen drukken we het vocht er weer een beetje uit, waardoor de cellen zich weer opnieuw volzuigen, als die spons dus. Dit is dus een hele goede training voor kraakbeen!
Als er een röntgen foto wordt gemaakt en er wordt een versmalling van de gewrichtsspleet gezien, wil dat dus zeggen dat er veel vocht uit het kraakbeen is geduwd.
-De derde laag van kraakbeen is een laag cellen die het kraakbeen verbinden met het bot.
Heb je pijn in het gewricht bij belasting dan kan dat zeggen dat het kraakbeen zich niet voldoende heeft volgezogen, waardoor er rechtstreeks druk komt op het bot. En bot bevat zenuwen die pijn geven, kraakbeen bevat geen zenuwen.

 

Goed onderzoek belangrijk.

Voor een goede beweging in onze gewrichten is het noodzakelijk dat alle componenten goed functioneren. Goed onderzoek is dus belangrijk.
Te beginnen bij het kapsel. Goed functioneren hiervan is in de eerste plaats afhankelijk van een goede doorbloeding. Deze doorbloeding kan op verschillende niveaus belemmerd zijn, van lokaal in het kapsel van het gewricht tot aan de wervelkolom toe. Dit bepaald dan ook het aangrijpingspunt voor de behandeling.
Als het kapsel niet goed doorbloed is, heeft dit grote invloed op de aanmaak van de gewrichtsvloeistof, de smering in het gewricht, de voeding van het kraakbeen en daarmee dus ook de schokdemping. Functioneert het kapsel niet goed dan heeft het ook geen zin om aan te gaan oefenen om het gewricht beter te laten bewegen. Dit heeft eerder een negatieve reactie tot gevolg. Door je enkel heen gaan en de volgende dag weer gaan lopen is dan ook niet zo'n goed plan.

Ik ga in een volgende blog nog in wat je zelf kunt doen om de doorbloeding in het kapsel goed te verbeteren.

                                                DE SMERING VAN ONZE GEWRICHTEN

Als het kapsel van ons gewricht goed functioneert kunnen we kijken naar de volgende factor om het gewricht weer op gang te brengen. Dat is dan de gewrichtsvloeistof. Heeft deze niet de goede samenstelling dan geeft het ook niet de goede smering en wordt het ook niet opgenomen in het kraakbeen (en is er dus geen schokdemping).
Wanneer weet je nu of de gewrichtsvloeistof goed is? Het makkelijkste antwoord is natuurlijk: als het gewricht gesmeerd loopt. Checkpunten hierbij zijn:
-Is er nog zwelling aanwezig, dan is er geen goede smering.
-Is er nog stugheid/stijfheid in bewegen voelbaar en zichtbaar?
-Is er nog reactie na het bewegen of oefenen, dan is het kapsel nog niet volledig belastbaar en daardoor ook de smering niet voldoende
Is de synovia nog niet op orde houdt er dan rekening mee met bewegen. Een matige smering wil ook zeggen dat je nog geen snelle bewegingen kunt uitvoeren. Dus bv voor je knie op een hometrainer zitten en zonder weerstand snel fietsen is dan niet de beste oefening. Beter matige weerstand en laag toerental. Voor je rug gewrichten gelden dan weer andere bewegingen. De synovia train je dus door bewegen waarbij je telkens kijkt tijdens de oefening of alles nog "gesmeerd" verloopt en na de oefening welke reactie er is.

Het kraakbeen

Als ons kapsel en de synovia goed functioneert kunnen we gaan kijken naar het kraakbeen. Kraakbeen is goed voor de smering van je gewricht, en de schokdemping. De hoeveelheid kraakbeen en de kwaliteit daarvan wordt aangelegd in de periode dat je groeit. Veel en veelzijdig bewegen voor kinderen is dus heel belangrijk. Als je bent uitgegroeid groeit je kraakbeen niet meer aan. Daar heb je je hele leven dan mee te doen! Een goede verzorging van je gewrichten is dan dus heel belangrijk.
Bij klachten doen we onderzoek naar de kwaliteit van bewegen in je gewricht (beweegt het soepel, zit er kraken in de bewegingen, zit er een beperking in bewegen) en vragen we na of er pijn is bij belasten. Dit geeft ons informatie over je kraakbeen.
Eerder zagen we al dat een versmalling duidt op een verminderd opname vermogen van vocht van het kraakbeen. Pijn bij belasten geeft aan dat er druk op het bot ontstaat en kraakbeen dus volledig is ingedrukt. Door je belasting aan te passen onder de pijngrens (bv maar 10 % belasten) kun je kraakbeen weer gaan trainen, en daarna de belasting op voeren.
Is er meer kraakbeen beschadigd, dan is het niet beschadigde kraakbeen nog steeds te trainen. Dit is vooral vast te stellen door een foto of scan. Als het bij trainen niet verbeterd kan dit aanleiding zijn om dit onderzoek uit te laten voeren.

Er is nog veel meer over kraakbeen te vertellen. Heb je vragen hierover: info@jeroenverdonk.nl

De beweging in het gewricht

In een gewricht vinden verschillende bewegingen plaats, afhankelijk van de vorm van het gewricht. We kennen bijvoorbeeld het kogelgewricht, het scharniergewricht, het draaigewricht, het zadelgewricht, of het rolgewricht.
In een gewricht vinden heel simpel gezegd een rolbeweging een een schuifbeweging plaats. Dit omdat als een gewricht alleen zou rollen het al snel uit uit elkaar zou rollen. Door een schuifbeweging te maken blijven de gewrichten dan weer bij elkaar. Een bewegingsbeperking in een gewricht wordt vaak veroorzaakt doordat de schuifbeweging niet goed plaats vindt, vaak doordat er een verstoring is in het kapsel en dus ook de gewrichtsvloeistof. Hierdoor is de smering niet goed, en kan een gewricht dus niet gesmeerd bewegen, en dus ook niet schuiven. (Vergelijk maar het slijm wat een slak maakt als spoor om over te bewegen). Met als gevolg dat de rolbeweging afgestopt wordt door het kapsel en je een grote druk krijgt op je kraakbeen en bot. Het is dan ook niet verstandig om bij een bewegingsbeperking te proberen om met "geweld", de beweging er toch in te krijgen. Dan kneus je alleen maar je kraakbeen en je bot. Goed onderzoek is belangrijk om te weten hoe je je gewricht weer in goed in beweging krijgt.

Meer weten? info@jeroenverdonk.nl of 06-16394651

Reageren mag, graag zelfs.